Ташкичү
төбәгенең тарихи вакыйгалары елъязмасы
Еллар |
Вакыйгалар |
ХVII гасыр ахыры |
Мәмсә
авылына нигез салына, башта Байчура пучинкәсе исеме белән атала |
1678 |
Татар
энциклопедиясенең 5 нче томында Ташкичү авылына нигез салынган
дип языла. Башта Ходайколы бушлыгы, Ходайколы пучинкәсе исемнәре
белән телгә алына |
1717 |
Ш.Мәҗани
Ташкичү авылы тарихын шушы ел белән башлана дип саный |
XVIII гасыр башы |
Ташкичүдә
мәдрәсә ачыла |
1734-1744 |
Ташкичү
мәдрәсәсендә татар-башкорт халыкларының азатлык
хәрәкәте башлыгы Батырша укый |
18гасырның
икенче яртысы |
Агач мәчет,
татарларны көчләп чукындырган чорда, хәрәбә
хәленә килә |
1817 нче ел |
Ташкичү
авылында таш мәчет салына |
1821 |
Ташкичү
авылы мәчетенә имам-хатыйп итеп Баһаветдин бине Собхан китерелә. Ул үзе белән 3
яшьлек улы – киләчәктә бөек шәхес буласы
Шиһабетдин Мәрҗанине алып килә |
1822-1890 |
Икенче гильдия
сәүдәгәре Мөхәммәтсафа
Галикәев Мәмсә авылында туа. Сабын заводы
төзетә, шул завод эшләп чыгарган әйберләр белән
сәүдә итә. Казан шәһәрендә
зур йорты була. Ул төзеткән биналар Мәмсә авылы
халкына 1965 нче елларга кадәр хезмәт итте. 1880 нче елларда
Ш.Мәрҗанига “Мәрҗани” мәдрәсәсен
төзүдә ярдәм итә |
1886-1920 |
Мәмсә
авылында дин әһеле, педагог Сабирҗан Габделбадиг Мәмсәви
туа, иҗат итә. “Гамәли хисап”, “Әлифа” китаплары авторы.
Ул төзегән “Әлифба” китабы
Казан Дәүләт университетының Лабочевский
исемендәге фәнни китапханәсендә саклана |
1878-1879 |
Мәмсә
авылында крестьяннар чуалышы үтә |
1897 |
Халык санын алуга
каршы Мәмсә авылында чуалышлар була |
1920 елга
кадәр |
Мәмсә,
Ташкичү авыллары Казан губернасы
Мәмсә өязе составына керә |
1920 нче елдан |
Мәмсә,
Ташкичү авыллары ТАССРның Арча кантоны составына кертелә |
1920 |
Мәмсәдә
2 айлык укытучылар әзерләү курслары эшли |
1929 |
Ташкичү,
Мәмсә авылларында колхозлашу чоры башлана. 1930 нчы ел башына
Ташкичү авылында колхозга 35-40 кеше керә. Колхозга Камил Якуб
исеме бирәләр. Мәмсә авылындагы колхоз Тукай исемен
йөртә. |
1929 |
Ташкичүдә
Хидиятуллина Факия апа йортында 4
класслы мәктәп ачыла |
1930 |
Мәктәп итеп иске канцелярия бинасын файдалана башлыйлар |
1930 |
Мәчетнең
манарасы кисеп ташлана |
1930 нчы ел, 10 август |
Ташкичү,
Мәмсә авыллары Тукай районы составында |
1933 |
Колхоз
рәисе итеп Гарапшин Габдулла сайлана |
1935 нче ел, 10 февраль |
Ташкичү,
Мәмсә авыллары Кызыл Юл районы составында |
1937 |
Ташкичү
авылында агач мәктәп салына |
1939 |
Авыллар
радиолаштырыла |
1943 |
Ташкичүдә
СССР Югары Советының Милләтләр советы рәисе
Н.М.Шверник була |
1943 |
Ташкичү
авылына клуб бинасы төзелә |
1948 |
Мәктәп
“Җидееллык мәктәп” статусы ала |
1948 |
Таш мәчет
бинасы мәктәп итеп үзгәртелә |
1957-1959 |
Колхоз
рәисе булып Кашшапов Әнәс эшли |
1958 |
К.Якуб
исемендәге колхозга Кысна авылының “Комминтерн” колхозы кушыла. |
1958 |
Мәмсә
авылы механизаторы Хабибрахманов Зөфәргә “РСФСРның
атказанган механигы” дигән исем бирәләр |
1956 нчы ел, 18 июль |
Ташкичү,
Мәмсә авыллары Тукай районы составында |
1959, көз |
К.Якуб
һәм Мәмсә авылының “Тукай” колхозы кушыла. |
1959-1961 |
Колхоз белән
Нигъматуллин Әсәт идарә итә |
1961-1978 |
К.Якуб
исемендәге колхоз белән Фәхретдинов Рәис идарә
итә |
1962 |
Мәктәп
“Сигезъеллык мәктәп” статусы ала |
1963 нче ел, 1 февраль |
Ташкичү,
Мәмсә авыллары Арча районы составында |
1964 |
К.Якуб колхозына
Ашыташ авылындагы “Йолдыз” колхозы кушыла |
1965 |
Ташкичү
авылында медпункт ачыла |
1971 |
Ташкичү
авылында яңа клуб ачыла |
1971 |
Мәмсә
авылында яңа таш мәктәп ачыла |
1978-1990 |
Колхоз
белән Нурмухамметов Фәрит идарә итә |
1978 |
30
декабрьдә һава температурасы 53 градуска түбән
төште |
1980 |
Мари Эл
телләр, әдәият, тарих институты Ташкичү авылы
тирәсендәге зиратларны тикшерә. У тикшерүнең
максаты – Татарстан Республикасы территориясендә марилар яшәвен
ачыклау. Дөрестән дә татарларга хас булмаган
күмү йолалары белән күмелгән каберлекләр
табалар |
1984 |
Ташкичү
сигезъеллык мәктәбе урта мәктәп итеп
үзгәртелә |
1986 |
Ташкичү
авылында яңа мәктәп бинасы сафка басты |
1986 |
Мәчет
бинасында авыл советы, почта бүлекчәсе эшли башлады |
1989 |
Кысна
һәм Ашытбаш авыллары Камил Якуб исемендәге колхоз
составыннан чыга |
1990-1994 |
Колхоз
белән Мөхәммәдиев Равил идарә итә |
1991 |
Татарстан
Министрлар Кабинетының 31 нче июлендә чыккан “О включении в
список памятников архитектуры местного значения архитектурных сооружений
г.Казани и регионов Респулики Татарстан” дип аталган №337 нче карары
нигезендә Ташкичү авылы мәчете архитектура
һәйкәлләре исемлегенә кертелде. Регистрация
номеры – 161610745990005 |
1992 |
Мәктәп
директоры Р.Г.Габдраупов милли мәгарифне үстерүдәге
уңышлары өчен республиканың Каюм Насыйри
исемендәге премиягә лаек була |
1993-2004 |
Мәктәп
директоры булып Насбиуллина Рузалия Ибрагимовна эшли |
1995-1998 |
Колхоз
белән Яңа Кишеттән Арсланов Тәбрис идарә
итә |
1996 |
Ташкичү,
Мәмсә авыллары газлаштырылып бетте |
1998-2017 |
Күмәк
хуҗалык белән Миначетдинов Марат җитәкчелек итә |
2004-2014 |
Мәктәп
директоры булып Фатихова Надия Гаптельфәтовна эшли |
2008, май |
Ш.Мәрҗанинең
190 еллыгына агышланган “Без – Мәрҗани оныклары” районара яшь
иҗатчылар конкурсы. Оештыручы – филология фәннәре
кандидаты, татар теле һәм әдәияты укытучысы
Р.Г.Фатхрахманов |
2008, май |
Ш.Мәрҗанинең
190 еллыгына багышланган Халыкара конференция оештырылды |
2010, 20 январь |
К.Насыйри
исемендәге премиягә лаек булу-булмауны тикшерү комиссиясе
килде |
2010, 17 февраль |
Кытай татарлары
Ташкичү урта мәктәбенә кунакка килде |
2010, 20 март |
Республикакүләм
“Нәүрүз” бәйрәме оештыру. Педагогика
фәннәре кандидаты Ә.Хуҗиәхмәтов
җитәкчелегендә Татарстан Респбуликасы мәгариф
һәм фән министрлыгының милли мәгариф
бүлеге делегациясе белән очрашу |
2010 |
Урта
мәктәп төп мәктәп статусы ала |
2010 |
19 гасыр
архитектура истәлеге Ш.Мәрҗани исемендәге
мәчеттә капиталь ремонт узды |
2010, октябрь |
Бөтенроссия
татар укытучыларының V корылтае вәкилләре Ташкичү
мәктәбендә кунакта улды |
2010 |
Милли
мәгарифне үстерү өлкәсендә
хезмәтләре өчен Ташкичү урта мәктәбе
коллективы Каюм Насыйри исемендәге Республика премиясенә лаек булды
|
2014 нче ел, 1
март |
Мәктәп
директоры итеп Илгиз Илсур улы Гибадуллин билгеләнә |
2016, октябрь-май |
Мәктәп,
Культура йорты биналарына капиталь ремонт ясалды |
2016, 15 сентябрь |
“Без ит Арча
яклары” китабын тәкъдим итү республикакүләм
кичә. Язучылар Гәүһәр Хасанова, Гафур Каюмов
белән очрашу |
2016, 12 октябрь |
“Болганчык еллар
җырчысы” дип аталган Республикакүләм М.Галәү
укулары. Шагыйрь, фәнни хезмәткәр Ф.Яхин белән
очрашу |
2016 нчы ел |
М.Галәүнең
оныгы Олег Надирович (Хабаровск шәһәре), оныкчыклары
Анастасия Олеговна (Мәскәү), Олҗга Олеговна
(Иркутск), оныкчыкның кызы Александра (Иркутск) очрашу |
2017 |
Башлангыч
класслар укытучысы Камалиева Мәүҗидә С.Вагизов
һәм Р.Вәлитоваларның “Әлифба” дәреслеген
ФГОС таләпләренә җавап ирерлек итеп эшкәртеп
чыгарды |
2017, 8 декабрь |
Ш.Мәрҗани
исемендәге музей ачылды, Т.Ларионова җитәкчелегендә
кунаклар булды. М.Галәүнең оныкчыгы Анастасия Олеговна
кайтты |
2017 |
Ветеран укытучы
Р.И.Насибуллина мәктәп, үз тормышы турында “Тормыш
тәгәрмәчләре” дип исемләнгән китабын
бастырды |
2018, 2 март |
Бөтендөнья
татар конгрессы делегациясен кабул итү, ачык класстан тыш чаралар
оештыру |
2018, 30 март |
Ш.Мәрҗанинең
тууына 200 ел тулу уңаеннан Республикакүләм
Мәрҗани укулары оештырылды |
2018, 20 апрель |
Татарстан
Республикасы Дәүләт Думасы делегатлары белән очрашу |
2018 26 июль |
Бөтендөнья
“Ак калфак” татар хатын-кызлар иҗтимагый оешмасы делегациясе кунакка килде |
2018, ноябрь |
Ветеран укытучы
Р.И.Насибуллина Социалистик Хезмәт Герое Яңа Кенәр урта
мәктәбе укытучысы С.З.Габдрахманова турында “Акланган
өметләр” дип исемләнгән китап бастырды |
2019 нчы ел, 19
ноябрь |
Ташкичү
авылында мәктәп ачылуның 90 еллыгын билгеләп
үтү |